Dokument ten w tym samym artykule określa także ścisłe reguły ich użycia. Konkretnie symbolika kolorów stosowanych w liturgii przedstawia się następująco:

Najbardziej uprzywilejowanym w liturgii starożytności chrześcijańskiej był kolor biały, który zawsze symbolizował światło, czystość, radość i świąteczny nastrój osoby noszącej szatę w tym kolorze. Biel wiąże się także z ideą chwały, ze stanem promieniującej szczęśliwości – czego ewangelicznym przykładem jest szata Jezusa przemienionego na Górze Tabor. W białych szatach przedstawiani są w chrześcijańskiej symbolice mieszkańcy nieba. U ojców Kościoła kolor biały zyskał także znaczenie eschatologiczne – był znakiem zmartwychwstania do nowego życia, odzyskania niewinności, oznaką statusu zachowania na życie wieczne. Hieronim uważa kolor biały za znak radości, kolor święta (Ep. 118,4), dla Cyryla Jerozolimskiego to szata weselna w nawiązaniu do przypowieści (Mt 22,2—14), oznaczał dyspozycję wewnętrzną wymaganą do zbliżania się na ucztę niebieskiego Oblubieńca (Prokatech. 3). Ponadto mądre panny z ewangelicznej przypowieści przedstawiane były w białym kolorze, co mogłoby sugerować, iż mądrość znajdowała swój odpowiednik na palecie barw właśnie w bieli.

Szat liturgicznych tego koloru używa się w oficjach i mszach okresu wielkanocnego i Narodzenia Pańskiego, w święta i wspomnienia Chrystusa Pana z wyjątkiem tych, które dotyczą Jego męki, w święta i wspomnienia Najświętszej Maryi Panny (dopuszczalne jest w te dni stosowanie szat koloru niebieskiego), aniołów i świętych, którzy nie byli męczennikami, w uroczystość Wszystkich Świętych (1 listopada), św. Jana Chrzciciela (24 czerwca), w święta św. Jana Ewangelisty (27 grudnia), Katedry św. Piotra (22 lutego) i Nawrócenia św. Pawła (25 stycznia).

Zielony kolor szat liturgicznych najczęściej był symbolem nadziei, uspokojenia i młodości, świeżości i odrodzenia – podobnego do wiosennych oznak budzącej się przyrody. Ten kolor nadziei jest szczególnie ważny w liturgii, która jest przecież – jak to zaznaczył papież Benedykt XVI w encyklice Spe salvi – „miejscem nadziei”. Stosuje się go w niedziele i dni powszednie okresu zwykłego w ciągu roku.

Kolor czerwony ma w liturgii dwoistą symbolikę. Jest po pierwsze znakiem walki i przelanej w obronie wiary krwi, aż do męczeństwa. Czerwień to także kolor ognia, ognistych języków, pod postacią których zstąpił w dniu Pięćdziesiątnicy na zebranych w Wieczerniku apostołów Duch Święty. Przez taką podwójną interpretację liturgia związała ten kolor z trzema grupami świąt i wspomnień liturgicznych: z uroczystością Zesłania Ducha Świętego, z uroczystościami i świętami Pańskimi związanymi z męką Chrystusa, a także z obchodami liturgicznymi różnego stopnia ku czci świętych męczenników.

Szaty liturgiczne w kolorze czarnym wskazują na bezradność, kruchość i nicość człowieka w ciemności smutku, żałoby i pokuty. Może być używany we wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych (2 listopada) i podczas sprawowania mszy pogrzebowych dorosłych chrześcijan.

Zamiast koloru czarnego stosowano pierwotnie i stosuje się najczęściej także i dziś szaty liturgiczne w barwie fioletowej. Prócz żałoby i pokuty fiolet symbolizuje także skruchę i pokorę, umartwienie, nastrój oczekiwania wypełniony modlitwą. Może oznaczać również godność noszącego je człowieka (szaty biskupa, prałata, kanonika). Koloru fioletowego używa się w adwencie i wielkim poście, a można go również stosować w oficjach i mszach za zmarłych.

Różowa barwa szat liturgicznych symbolizuje uczucie radości. Ten kolor ma wyrażać przerywającą dyscyplinę pokutną radość chrześcijan z bliskości Pana, z nadchodzących Świąt Bożego Narodzenia i Zmartwychwstania Pańskiego. W całym roku liturgicznym używa się tego koloru tylko dwa razy – w trzecią niedzielę adwentu (Gaudete) i czwartą niedzielę wielkiego postu (Laetare).

W ostatnim podpunkcie sankcjonującego kolorystykę szat liturgicznych w ciągu roku liturgicznego 346. numeru Ogólnego Wprowadzenia do Mszału Rzymskiego znajdujemy odpowiedź na sytuację i czas użycia szat koloru złotego w liturgii Kościoła rzymskokatolickiego. Choć kolor ten w ogóle nie pojawia się w kanonie „kolorów liturgicznych”, to jednak w dokumencie tym czytamy: W dni bardziej uroczyste można używać okazalszych szat liturgicznych, chociaż nie są w kolorze dnia. Zdanie to nawiązuje do wypowiedzi papieża Leona XIII (zm. 1903), który w dekrecie Decreta Authentica (nn. 3145, 3646) wydanym w 1900 r. dozwolił, by szaty wykonane z prawdziwego złota – zatem nie pozłacane (!) – mogły zastąpić czerwień, biel i zieleń. W miejsce białych mogły być używane – w dzień bardziej uroczysty – bogate w zdobność także szaty srebrne. Podkreślający chwałę i nadzwyczajność dnia religijnej uroczystości kolor złoty, mimo iż nie jest kolorem ściśle kanonicznym, może być używany wymiennie z białym, zielonym lub czerwonym, jednak nigdy z fioletowym i czarnym, a z tymi pierwszymi tylko w czasie najważniejszych, uroczystych celebracji. 

Właściwe stosowanie szat złotych i srebrnych wyjaśnia także instrukcja Redemptionis sacramentum wydana w marcu 2004 r. przez Kongregację ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów; w artykule 127. tego dokumentu czytamy:

W księgach liturgicznych zawarte są przepisy zezwalające na używanie w dni bardziej uroczyste szat liturgicznych świątecznych lub okazalszych, chociaż nie są w kolorze dnia. Tę jednak możliwość, która w celu zachowania dziedzictwa Kościoła dotyczy właściwie szat wykonanych przed wielu laty, rozszerza się w sposób niewłaściwy na nowości, tak że odrzuciwszy przyjęte zwyczaje, używa się form i kolorów według kryteriów subiektywnych ze szkodą dla tradycji osłabiając sens tego przepisu. W dzień świąteczny szaty liturgiczne koloru złotego lub srebrnego, jeśli zachodzi taka potrzeba, mogą zastępować szaty innego koloru, jednak nie fioletowe lub czarne.

W praktyce duszpasterskiej trzeba raczej pozwolić mówić kolorom, zwłaszcza przy dzisiejszym doświadczaniu kolorów przez wiernych w wielobarwności ich życia. Złoty kolor może wywoływać wrażenie sztuczności.

Łukasz Kuczyński TChr 
za: lektorzyklodzko.pl