W niedzielę 29 grudnia Rok Święty został oficjalnie rozpoczęty w kościołach diecezjalnych. Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski podkreślił, że jest to „rok łaski od Pana”.

Jaka jest geneza i historia papieskich jubileuszy? Tradycja ta sięga 1300 roku i została wywołana przez pobożność ludową. Był 1 stycznia 1300 r., kiedy rzesze ludzi zgromadziły się w Rzymie, spodziewając się ogłoszenia odpustu przez papieża Bonifacego VIII. Jak bowiem niosła wieść, dokładnie 100 lat wcześniej, w 1200 roku, taki odpust został udzielony.

W kronikach papieskich jednak o takim wydarzeniu nie było ani słowa. Papież nie ogłosił go tego dnia. Ludzie wrócili rozczarowani z nocnego nabożeństwa. Kiedy jednak kilkanaście dni później, 17 stycznia, podczas tradycyjnej procesji z Chustą Weroniki, relikwią zawierającą odbicie twarzy Chry-stusa, zgromadziły się w Rzymie ogromne tłumy pielgrzymów proszących o możliwość odpustu, papież Bonifacy wysłuchał głosu ludu. Już pięć dni później wydał specjalną bullę ustanawiającą pierwszy w historii Rok Święty. I zapowiedział, by kolejne jubileusze były organizowane co 100 lat.

Miały to być kolejne okrągłe daty od narodzin Chrystusa. Już jednak pół wieku później, w 1350 r., papież Klemens V ogłosił kolejny jubileusz, zmniejszając ową rozpiętość w czasie do 50 lat, tak aby następujące po sobie pokolenia mogły z niego skorzystać, ale też, przede wszystkim, aby dostoso-wać się do starożytnych żydowskich zwyczajów Roku Jubileuszowego, który obchodzono właśnie co 50 lat.

Z kolei papież Paweł II zwiększył jeszcze tę częstotliwość, wprowadzając obchody Roku Świętego co 25 lat i tak odbywa się to po dziś dzień. Oprócz jubileuszy zwyczajnych obchodzone są także jubileusze nadzwyczajne ogłaszane z powodu szczególnych okazji, jak np. początki niektórych pontyfikatów, Nadzwyczajny Jubileusz Odkupienia w 1983 r. czy celebrowany w 2016 r. Nadzwyczajny Jubileusz Miłosierdzia, ogłoszony przez papieża Franciszka.

Kolejny Jubileusz Nadzwyczajny przypadnie na 2033 rok – 2000 lat od śmierci i zmartwychwstania Chrystusa.

Nadzieja zawieść nie może – to tytuł i zarazem pierwsze słowa z bulli papieża Franciszka, ogłaszającej Jubileusz Zwyczajny Roku 2025. Na to wydarzenie, które rozpoczęło się w Wigilię 2024 roku, Watykan i Rzym przygotowywały się od miesięcy. Miliardy euro przeznaczono na remonty miejsc ważnych dla turystów i pielgrzymów. Tych ma przybyć co najmniej 32 miliony, a wśród nich wielu Polaków.

Ceremonia rozpoczęcia Roku Świętego była przygotowywana już od tygodni. Klucze do Drzwi Świętych w Bazylice św. Piotra w Watykanie oraz trzech innych bazylik papieskich w Rzymie zostały wydobyte podczas uroczystości recognitio. 2 grudnia w Bazylice św. Piotra zburzono murowaną ścianę, która zabezpieczała Drzwi Święte od zakończenia poprzedniego jubileuszu w 2016 roku. Zza muru wydobyto skrzynkę, w której znajdowały się klucze do Drzwi Świętych. Były w niej także klamki, pergamin potwierdzający ich zamknięcie przed kilku laty oraz cegły i pamiątkowe medale papieży: Franciszka, Benedykta XVI i Jana Pawła II.

Podczas wieczornej mszy w Wigilię Bożego Narodzenia papież Franciszek uroczystym otwarciem Drzwi Świętych w Bazylice św. Piotra rozpoczął Rok Jubileuszowy. Odtąd aż do 6 stycznia 2026 r. każdy pielgrzym, który nawiedzi bazyliki i kościoły jubileuszowe oraz spełni wszystkie wymagania duchowe przypisane odpustom, może uzyskać odpust zupełny z grzechów – to najwyższa forma chrześcijańskiego przebaczenia.

Watykańska Penitencjaria Apostolska opublikowała Normy, czyli zasady, pod jakimi można będzie uzyskać odpust wraz z przebaczeniem i odpuszczeniem grzechów. Będą mogli go otrzymać wszyscy wierni „prawdziwie pokutujący”, „poruszeni duchem miłości”, „którzy w czasie Jubileuszu zostali oczyszczeni sakramentem pokuty i pojednania oraz pokrzepieni Komunią Świętą” – czytamy w Normach – którzy będą się modlić zgodnie z intencjami papieża. To jest właśnie kwintesencja lat jubileuszowych.

Dla pielgrzymów jest również symbolika przejścia przez Drzwi Święte. Znaczenie tego gestu nawiązuje do słów Chrystusa z Ewangelii: Ja jestem bramą. Jeżeli ktoś wejdzie przeze Mnie, będzie zbawiony – wejdzie i wyjdzie, i znajdzie paszę (J 10,9).

Hasłem przewodnim Roku Jubileuszowego 2025 jest nadzieja. Papież Franciszek podkreśla, że jest to wartość, której światu dzisiaj potrzeba szczególnie. Toczą się wojny na Ukrainie, na Bliskim Wschodzie, istnieje zagrożenie wybuchem kolejnych w innych miejscach świata. W wielu krajach ludzie są prześladowani, trwa kryzys migracyjny, ludzi dotykają klęski naturalne.

Według Franciszka w takiej sytuacji ludziom potrzeba zwłaszcza cnoty nadziei. I – jak podkreśla wielokrotnie Papież – nadzieja nigdy nie zawodzi. A chrześcijańska nadzieja nie ustępuje w obliczu trudności: opiera się na wierze i karmi się miłością, a tym samym pozwala iść naprzód w życiu.

Nie jest też ona, jak mówi Franciszek, po prostu dobrym samopoczuciem, nie jest życiowym optymizmem, pozytywnym patrzeniem w przyszłość. Przede wszystkim jest działaniem, zwłaszcza dla dobra drugiego człowieka: migranta, bezdomnego, więźnia, ubogiego, prześladowanego, chore-go, słabego, aby właśnie tym najbardziej potrzebującym nieść nadzieję na lepszą przyszłość.

Papież w Roku Jubileuszowym zaraz po Drzwiach Świętych w Bazylice św. Piotra już 26 grudnia otworzył drugie Drzwi Święte – w największym rzymskim kompleksie więziennym w Rebibbii. To więzienie, w którym Jan Paweł II spotkał się z zamachowcem na swoje życie, Alim Agcą i mu przebaczył.

Pozostałe Drzwi Święte zostaną otwarte tylko w trzech innych bazylikach papieskich w Rzymie: Santa Maria Maggiore, św. Jana na Lateranie oraz św. Pawła Za Murami. 

Wszyscy więc przybywający do Rzymu z okazji Roku Jubileuszowego są nazywani przez Papieża pielgrzymami nadziei. Co prawda odpust w tym roku będzie można uzyskać także w wyznaczonych przez diecezje świątyniach na całym świecie, jednak to Watykan i Rzym będą w Roku Jubileuszowym celem największej liczby piel-grzymek.

Opublikowano już program wydarzeń jubileuszowych na cały rok. Rozpocznie się on jubileuszem świata komunikacji i mediów 24–26 stycznia. Będą też jubileusze artystów, żołnierzy, wolontariuszy, misjonarzy, robotników, zespołów muzycznych, rządzących czy ubogich.

Jednym z najważniejszych będzie jubileusz młodzieży, podczas którego w dniach 28 lipca–3 sierpnia Papież kilkakrotnie spotka się z młodymi ludźmi z całego świata. Ostatnim spotkaniem jubileuszowym, zaplanowanym na 14 grudnia 2025, będzie jubileusz więźniów. Rok Jubileuszowy zakończy się zamknięciem Drzwi Świętych w Bazylice św. Piotra 6 stycznia 2026 r. podczas uroczystości Objawienia Pańskiego, zwanej w Polsce Trzech Króli.

Dla pielgrzymów od Via della Conciliazione do samej Bazyliki św. Piotra wytyczono i odgrodzono specjalny szlak, który prowadzi wprost do Drzwi Świętych. Bo to pielgrzymi podczas Roku Jubileuszowego będą najważniejsi. Już od kilku miesięcy funkcjonuje specjalny punkt informacyjny przy Via della Conciliazione, ale również strona internetowa w wielu wersjach językowych, w tym polskiej: www.iubilaeum2025.va/pl, na której pielgrzymi powinni się rejestrować, aby móc przejść przez Drzwi Święte. Tam znajdą również najnowsze wiadomości na temat Jubileuszu, mogą się zapoznać z historią i znakami charakterystycznymi dla każdego Roku Świętego, zarejestrować się na wydarzenia jubileuszowe i zapoznać się z kalendarzem wszystkich zaplanowanych wydarzeń, który już został opublikowany.

W biurze Jubileuszu można się dowiedzieć także więcej na temat tras pielgrzymkowych w Wiecznym Mieście. To właśnie pielgrzymowanie jest immanentnym elementem lat jubileuszowych.

Na obecny Jubileusz można także wybrać się pieszo. Media przypominają na przykład o starym szlaku pielgrzymkowym nazywanym Romea Strata. Zaczyna się on w stolicy Estonii Tallinie i wiedzie przez serce Wschodniej Europy: Łotwę, Litwę, Polskę, Czechy, Austrię aż do Włoch.

W Italii szlak wiedzie od Tarvisio in Friuli i naturalnie kończy się w Rzymie. Tuż przed rozpoczęciem Roku Jubileuszowego 2025 zaprezentowano nowy odcinek tej trasy we Włoszech – między Toskanią a Lacjum – przebiegający przez jedne z najpiękniejszych historycznych i przyrodniczych miejsc w obu regionach. Jak mówi Vatican News Claudio Giorgini, wiceprezes Włoskiego Korpusu Świętego Łazarza, który opiekuje się tym odcinkiem szlaku, pielgrzymka na tym odcinku ma być powolnym spacerem, który pokonuje się w małych etapach o długości maksymalnie 10–15 km. Pielgrzym ma dzięki temu znaleźć czas na zwiedzenie miejsca, w którym się zatrzyma, aby podziwiać piękno artystyczne i przyrodnicze, ale także kreować przestrzeń duchową przez uczestnictwo w mszy lub wizytę w sanktuarium.

Wszyscy pielgrzymi piesi, którzy przejdą co najmniej 100 kilometrów w drodze do Rzymu, będą mogli otrzymać specjalne zaświadczenie na pergaminie. Specjalnie dla nich zostanie otwarta osobna brama, by mogli szybciej i łatwiej dotrzeć do Drzwi Świętych Bazyliki św. Piotra.

Krzyż Nowohucki symbolem obchodów Roku Jubileuszowego 2025 w Archidiecezji Krakowskiej

Krzyż Nowohucki jest symbolem walki nie tylko ludzi mieszkających w Nowej Hucie, ale w ogóle symbolem walki Polaków o wiarę w Boga – wyjaśnia ks. Andrzej Scąber, proboszcz parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie na os. Teatralnym. 29 grudnia, podczas inauguracji diecezjalnych obchodów Roku Świętego 2025, to właśnie replika tego krzyża zainstalowana została w katedrze na Wawelu. Pozostanie tam do 28 grudnia 2025 r. jako Krzyż Jubileuszowy w Archidiecezji Krakowskiej

Kościoły jubileuszowe w Archidiecezji Krakowskiej:
1. Katedra na Wawelu,
2. Bazylika św. Floriana w Krakowie,
3. Bazylika Mariacka w Krakowie,
4. Bazylika Krzyża Świętego w Krakowie Mogile,
5. Bazylika Bożego Miłosierdzia w Krakowie Łagiewnikach,
6. Sanktuarium św. Jana Pawła II w Krakowie,
7. Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Wieliczce,
8. Sanktuarium Matki Bożej Pani Myślenickiej w Myślenicach,
9. Sanktuarium Matki Bożej Królowej Podhala w Ludźmierzu,
10. Sanktuarium Narodowe Matki Bożej Fatimskiej w Zakopa-nem na Krzeptówkach,
11. Sanktuarium Pasyjno-Maryjne w Kalwarii Zebrzydowskiej,
12. Sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej w Czernej,
13. Sanktuarium Matki Bożej Opiekunki Rodzin Robotniczych w Płokach,
14. Sanktuarium Pana Jezusa Cierpiącego Ecce Homo w Al-werni,
15. Sanktuarium Matki Bożej i Królowej Rodziny w Makowie Podhalańskim,
16. Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krakowie Tyńcu,
17. Kościół Matki Bożej Królowej Polski w Krakowie Bieńczy-cach.

Pielgrzymując do każdej z tych świątyń można uzyskać odpust jubileuszowy udzielony przez Ojca Świętego. Warunkami są pobożne uczestnictwo we Mszy św., nabożeństwie Słowa Bożego, Liturgii Godzin, drodze krzyżowej, różańcu, recytacji hymnu Akatyst lub w nabożeństwie pokutnym, które zwieńczone będzie indywidualną spowiedzią.

Odpust jubileuszowy będzie można uzyskać również odwiedzając kościół jubileuszowy indywidualnie lub grupowo, a przy tej okazji odprawiając adorację i rozmyślanie, zakończone modlitwą Ojcze nasz, Wyznaniem wiary i modlitwą do Maryi.

Obchody Roku Świętego 2025 w Archidiecezji Krakowskiej rozpoczęły się 29 grudnia 2024 r. i potrwają do 28 grudnia 2025 r.

K.H.-Sz.
Na podstawie: ekai.pl