Rorate caeli desuper et nubes pluant justum, czyli Niebiosa, rosę spuśćcie nam z góry, Sprawiedliwego wylejcie chmury to refren, od którego zaczynamy każdą z 4 zwrotek najpopularniejszej chyba pieśni adwentowej, śpiewanej przede wszystkim na roratach. Nieodłącznie kojarzy się nam z adwentem, jako ten, który buduje adwentowe oczekiwanie, wprowadza w jego atmosferę. Pochodzenie i historia tego śpiewu są trudne do odtworzenia. Z pewnością może się on poszczycić kilkusetletnią tradycją, choć nieobecność w średniowiecznych źródłach każe upatrywać czas jego powstania w epokach późniejszych. Pewne wzmianki pozwalają przypuszczać, że powstał we Francji i w tamtejszych kościołach przyjął się jako adwentowa modlitwa.

Słowa te, pochodzące z Księgi Izajasza (45,8) stanowią przewodni motyw adwentowej  liturgii. Najpopularniejszy łaciński przekład Biblii, zwany Wulgatą, nadał tym słowom sens mesjański: tęsknego wołania o Mesjasza-Zbawiciela i zapowiedzi Jego narodzin. Tekst zwrotek to modlitwa utkana z proroctw Izajasza. W sensie historycznym wyraża się w niej grzech Izraela i dramat jego zasłużonej kary, poczucie opuszczenia przez Boga, tęsknota za Zbawicielem i Odkupicielem, a w końcu Boża obietnica pocieszenia i wyzwolenia ludu. Interpretacja duchowa każe widzieć tu sytuację duszy dotkniętej przez grzech, zmagającej się ze słabością, do której Bóg przychodzi jako Wyzwoliciel i Odkupiciel. Izrael jest także alegorią Kościoła oczekującego dnia Narodzenia Chrystusa i zarazem dnia Jego powtórnego przyjścia.

Autor pieśni wykorzystał wyłącznie fragmenty Biblii, a przy ich kompilacji dokonał jedynie niewielkich retuszy. Zdecydowana większość cytatów pochodzi z Księgi Izajasza. Nic dziwnego, bowiem specyficzna to księga, opisująca upadek Państwa Judzkiego i niewolę Izraelitów spowodowane ich grzechami, obietnicę powrotu do Ziemi Obiecanej oraz powolną odbudowę państwa po powrocie z wygnania.

Bardzo trafnie autor pieśni wybrał na refren słowa: Spuśćcie rosę niebiosa i obłoki niech wyleją sprawiedliwego! To nie prośba o upragniony deszcz, ale wołanie zniewolonych i tych, którzy głęboko pragną łaski, dobroci od Boga. Niebiosa, jako miejsce „przebywania” Boga, oznaczają Jego samego. Rosa, tak cenna dla upraw na Bliskim Wschodzie, symbolizuje łaskę – darmowe dobro przekazane przez Stwórcę. Obłoki mają wylać Sprawiedliwego. Tym terminem nazywali Izraelici oczekiwanego Mesjasza (Pomazańca Bożego). Tak więc powracający refren jest wyrazem oczekiwania wyśpiewanego niegdyś przez proroka, które staje się naszym wołaniem.

O, wstrzymaj, wstrzymaj Twoje zagniewanie i grzechów naszych zapomnij już, Panie (Nie bądź zagniewany, Panie! Nie pamiętaj dłużej naszych grzechów!) to słowa Izajasza (64,9). Gdy Izajasz wypowiadał te słowa, naród wybrany znajdował się w bardzo trudnej sytuacji politycznej – całkowitej zależności od Babilonu, dokąd deportowano znaczną część Izraelitów. Choć teraz jesteśmy wolni, najgorsza niewola często jest nadal naszym doświadczeniem. To zniewolenie złem, które chrześcijanie nazywają grzechem. Dlatego jasnym staje się, dlaczego pieśń zaczyna się od próśb: Nie pamiętaj dłużej naszych grzechów! Nie bądź zagniewany, Panie! Wypływają one z doświadczenia, że konsekwencje naszych czynów dotykają nie tylko nas samych, ale i innych wokół nas.

Oto miasto Świętego opuszczone, Syjon stał się pustkowiem, Jerozolima wyludniona (Iz 64,10). Świątynia Twoja i dom chwały Twojej, gdzie wielbili Cię nasi ojcowie (Iz 64,11). W tym wypadku konsekwencją grzechu Izraela była zaniedbana Świątynia Jedynego Boga, opuszczona Jerozolima oraz wygnanie ludu. Przedstawiony tutaj tragiczny widok jest nie tylko częścią lamentacji, ale również delikatnym zaproszeniem Boga do działania, aby odnowił swoją jedyną Świątynię, gdzie przez pokolenia wielbił Go Jego naród.

O, spojrzyj, spojrzyj na lud Twój znękany i ześlij Tego, co ma być zesłany (Spójrz, Panie, na udrękę twego ludu (Wj 3,7) / I poślij tego, którego masz posłać (Wj 4,13). Druga zwrotka to spowiedź. Bowiem ci, co ufają Jedynemu Bogu, wierzą, że wyznanie swojego opłakanego stanu przyniesie im Boże przebaczenie i uzdrowienie ich ran. Kolejna strofa jest wołaniem udręczonych do Tego, który nie tylko stwarza, ale również zbawia, ocala. Poślij tego, którego masz posłać. O kogo tutaj chodzi?

Ześlij Baranka, Władcę ziemi, ze skały pustyni do góry Córy Syjonu / By on sam zdjął z nas jarzmo niewoli (Iz 16,1). Autor natchniony, a za nim my, prosi Boga o wypełnienie wcześniejszej obietnicy dotyczącej Mesjasza, który ma przyjść i wybawić cały lud z niewoli. Używa Jego imion – Baranek i Władca ziemi. Oba chrześcijanie odnoszą do Jezusa Chrystusa; Córa Syjonu oznacza Jerozolimę.

Trzecia zwrotka to Pociesz się, ludu, pociesz w twej niedoli, już się przybliża kres twojej niewoli (Pocieszcie się, pocieszcie się, ludu mój / Wkrótce nadejdzie twoje zbawienie – Iz 40,1). Nie trzeba długo czekać na odpowiedź Boga. Bardzo mocno słychać Jego wołanie: Pocieszcie się, pocieszcie się, ludu mój! (powtórzenie w Biblii oznacza podkreślenie szczególnej wagi słów). Bóg pragnie wskrzesić otuchę w sercach Izraelitów i naszych, bo wkrótce nadejdzie twoje zbawienie, wypełni się obietnica.

Czwarta zwrotka to modlitwa: Roztwórz się ziemio i z łona twojego wydaj nam, wydaj już Zbawcę naszego!

W tej pięknej pieśni zamyka się nie tylko historia Izraelitów, ale również historia naszego życia. Opowiada o naszym więzieniu; jest dramatycznym wołaniem do Niego o zmiłowanie i pełną czułości odpowiedzią Boga, pragnącego spotkania z nami i wspólnoty z Nim, która – mamy taką nadzieję – zrealizuje się w pełni w niebie.

K.H.-Sz.
Na podstawie: liturgia.wiara.pl